مسجد جامع امام حسین(ع) شهر اندیشه

«فمن حآجک من بعد ما جآءک من العلم فقل تعالو ندع ابناءنا وابناء کم و نساءنا و نساءکم و انفسنا و انفسکم ثم نبتهل فنجعل‏لعنه‏الله على الکذبین‏»

 پس هر کس بعد از دانشى که (درباره‏ مسیح) به تو رسیده است‏با تو به ستیز و محاجه بر خیزد (و ازقبول حق شانه خالى کند) بگو:بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم و شما فرزندان خود را وما زنان خود را بخوانیم و شما زنانتان را و ما نفوس خود رابخوانیم و شما نفوستان را پس لعنت‏خدا را بر دروغگویان قراردهیم.





شاءن نزول:



در مورد شاءن‏نزول آیه مباهله از ابن عباس وقتاده و حسن روایت‏شده است که‏چون
پیامبر اکرم(ص) مسیحیان را به مباهله دعوت کرد، از وى‏تاصبح فردا مهلت‏خواستند; و
چون به بزرگان خود مراجعه و باآنها مشورت کردند، اسقف آنان گفت: فردا بنگرید: اگر
محمد(ص)با اهل و فرزندش آمد، از مباهله بپرهیزید; ولى اگر با اصحابش‏آمد، پس
مباهله کنید که کارى از او ساخته نیست.



نگاهی تاریخی به مباهله:




بخش باصفاى نجران با هفتاد دهکده تابع آن در نقطه مرزى حجاز ویمن قرار گرفته است.
در آغاز طلوع اسلام، این نقطه تنها منطقه‏مسیحى نشین حجاز بود که به عللى از بت
پرستى دست کشیده، به‏آئین مسیح گرویده بودند. پیامبر(ص) به موازات مکاتبه با
سران‏دول جهان و مراکز مذهبى، نامه‏اى به اسقف نجران ابوحارثه نوشت‏و طى آن ساکنان
نجران را به آیین اسلام دعوت کرد. مضمون نامه‏چنین است:

به نام خداى ابراهیم و اسحاق و یعقوب; از محمد پیامبر و رسول‏خدا به اسقف نجران.
خداى ابراهیم واسحاق و یعقوب را حمد وستایش مى‏کنم و شما را از پرستش بندگان به
پرستش خدا دعوت‏مى‏نمایم. شما را دعوت مى‏کنم که از لایت‏بندگان خدا خارج شویدو در
ولایت‏خداوند وارد آیید; و اگر دعوت مرا نپذیرفتید، بایدبه حکومت اسلامى مالیات و
جزیه بپردازید در غیر این صورت، به‏شما اعلام خطر مى‏شود. نمایندگان پیامبر وارد
نجران شده، نامه‏ پیامبر(ص) را به اسقف نجران دادند. وى نامه را به دقت‏خواند
وبراى تصمیم‏گیرى در این باره شورایى مرکب از شخصیتهاى بارزمذهبى و غیر مذهبى
تشکیل داد. یکى از افراد طرف مشورت‏«شرجیل‏» بودکه به عقل و درایت و کاردانى
معروفیت داشت. وى‏گفت: ما مکرر از پیشوایان مذهبى خود شنیده‏ایم که روزى منصب‏نبوت
از نسل اسحاق به فرزندان اسماعیل انتقال خواهد یافت وهیچ بعید نیست محمد، که از
اولاد اسماعیل است، همان پیغمبرموعود باشد. بعد از سخنان شرجیل، شورا نظر داد که
گروهى به‏عنوان هیاءت نمایندگى نجران به مدینه برود تا از نزدیک با محمد(صلی الله
علیه واله) تماس گرفته و دلایل نبوت او را مورد بررسى قرار دهد.بدین ترتیب، شصت تن
از داناترین مردم نجران انتخاب گردیدند که‏در راءس آنها سه پیشواى مذهبى قرار
داشت:

1- ابوحارثه بن علقمه، اسقف اعظم نجران که نماینده رسمى‏کلیساهاى روم وحجاز بود.

2- عبدالمسیح، رئیس هیاءت نمایندگى که به عقل و کاردانى شهرت‏داشت.

3- ایهم که فرد کهنسال و شخصیت محترم ملت نجران به شمارمى‏رفت.

مشروح جریان مباهله و نیز مذاکرات پیامبر اسلام باهیاءت مسیحى در کتاب گرانسنگ
«اقبال‏» سیدبن طاووس ذکر شده‏است. در این مقال به ذکر گوشه‏اى از آن که به جریان
مباهله‏منجر مى‏شود، اکتفا مى‏گردد. پیامبر اسلام(ص): من شما را به آیین‏توحید و
پرستش خداى یگانه و تسلیم در برابر اوامر او دعوت‏مى‏کنم.

نمایندگان نجران: اگر منظور از اسلام، ایمان به خداى یگانه‏جهان است، ما قبلا به
او ایمان آورده و به احکام او عمل‏مى‏کنیم. پیامبر(ص): اسلام نشانه‏هایى دارد.
برخى از اعمال شماحاکى است که به اسلام واقعى نگرویده‏اید. چگونه مى‏گویید
خداى‏یگانه را مى‏پرستید؟ در صورتى که صلیب را مى‏پرستید و از خوردن‏گوشت‏خوک
پرهیز نمى‏کنید و براى خدا فرزند معتقدید.

نمایندگان نجران: ما او را (مسیح) خدا مى‏دانیم، زیرا اومردگان را زنده کرد و
بیماران را شفا بخشید و از گل پرنده‏ساخت و آن را به پرواز در آورد و تمام این
اعمال حاکى است که‏او خداست.

پیامبر(ص): مسیح بنده خدا و مخلوق اوست که او را در رحم مریم‏قرار داد و این
توانایى را خدا به او داده بود.نماینده نجران: آرى، او فرزند خداست; زیرا مادرش
مریم بدون‏اینکه با کسى ازدواج کند او را به دنیا آورد، پس ناگزیر پدرش‏باید همان
خداى جهان باشد.

در این موقع، فرشته وحى نازل شد و به پیامبر خطاب کرد: به‏آنان بگو: وضع حضرت عیسى
از این نظر مانند حضرت آدم است که اورا با قدرت بى پایان خود، بدون اینکه داراى
پدرى و مادرى‏باشد، از خاک آفرید; و اگر نداشتن پدر گواه بر این باشد که اوفرزند
خداست، پس حضرت آدم براى این منصب شایسته‏تر است، زیرااو نه پدر داشت و نه مادر.
نمایندگان نجران: سخنان شما ما راقانع نمى‏کند.

در این هنگام، فرشته وحى نازل شد و فرمود: اى پیامبر، به‏کسانى که پس از روشن شدن
جریان حضرت عیسى با تو مجادله و ازقبول حق شانه خالى مى‏کنند، بگو فرزندان و زنان
و نزدیکان خودرا گرد آوریم و به درگاه خدا ابتهال کنیم که بر دروغگویان‏نفرین و
لعنت کند; یعنى هر نفرین که دامن گروه مقابل را گرفت،باطل بودن راه آنان را مشخص سازد
و بدین جدال پایان دهیم.

مساله مباهله به این شکل شاید تا آن زمان در بین عرب سابقه‏نداشت و راهى بود که صد
در صد حکایت از ایمان و صدق دعوت‏پیامبرى مى‏کرد. مسلما ورود در چنین میدانى بسیار
خطرناک است،زیرا اگر دعاى او به اجابت نرسد و اثرى از مجازات مخالفان‏آشکار نگردد،
نتیجه‏اى جز رسوایى دعوت کننده نخواهد داشت.

چگونه ممکن است آدم عاقل و فهمیده‏اى بدون اطمینان به نتیجه درچنین مرحله‏اى گام
بگذارد؟ از اینرو، دعوت پیامبر به مباهله‏یکى از نشانه‏هاى صدق دعوت و ایمان قاطع
اوست.

هنگامى که پاى مباهله به میان آمد، نمایندگان مسیحیان نجران‏از پیامبر
مهلت‏خواستند تا با بزرگان خود به مشورت بنشینند.نتیجه مشاوره آنها، که از یک نکته
روان شناسى سرچشمه مى‏گرفت،این بود که به طرفدارانشان دستور دادند: اگر مشاهده
کردیدمحمد با جمعیت و جار و جنجال به مباهله آمد، نترسید و با اومباهله کنید; زیرا
حقیقتى در کار نیست که متوسل به جارو جنجال‏شده است; ولى اگر با نفرات بسیار
محدودى از خاصان نزدیک وفرزندان خردسالش که عزیزترین کسان اویند، به میعادگاه
آمد،بدانید که پیامبر خداست و از مباهله با او بپرهیزید که خطرناک‏است. وقت مباهله
فرا رسید. پیامبر و هیاءت نجران توافق کرده‏بودند که مراسم مباهله در نقطه‏اى خارج
از شهر مدینه در صحراانجام گیرد.پیامبر گرامى اسلام از میان مسلمانان و بستگان خود
تنها چهارتن را انتخاب کرد که عبارتند از: على بن ابى‏طالب، حضرت زهرا،امام حسن و
امام حسین(علیهم السلام); زیرا در میان مسلمانان‏نفوسى پاکتر و ایمانى استوارتر از
نفوس و ایمان این چهارتن‏وجود نداشت. او فاصله منزل تا نقطه مباهله را با وضع
خاصى‏پیمود. در حالى که حسین را در بغل داشت، دست‏حسن را گرفته بود

و على و زهرا(س)پشت‏سرش حرکت مى‏کردند. به میدان مباهله گام‏نهاد. او پیش از ورود به همراهانش
گفت: هرگاه دعا کردم، شماآمین بگویید. اسقف مسیحیان گفت: من چهره‏هایى را مى‏بینم
که اگراز خداوند بخواهند کوه از جا کنده مى‏شود; و اگر این افرادنفرین کنند، یک
مسیحى بر روى زمین باقى نمى‏ماند.

مسیحیان نجران بادیدن این صحنه از مباهله منصرف شدند و به‏مصالحه رضایت دادند. بر
این اساس که هر سال دو هزار حله هرکدام به قیمت چهل درهم به مسلمانان داده و جزیه
را رعایت‏کنند.



قویترین دلیل بر فضیلت اصحاب کساء




نظر به اهمیت این رویداد در تاریخ اسلام، بدیهى است‏بایدافرادى در آن شرکت کنند که
از شایستگى کافى برخور دار باشند;زیرا این رخداد در تاریخ دین اسلام ثبت‏خواهد شد.
به همین جهت،پیامبر بزرگوار اسلام از میان کسان و اصحاب خود تنها چهار تن‏را
انتخاب کرد که عبارتند از: حضرت على بن ابى‏طالب، حضرت‏زهرا، امام حسن و امام
حسین(علیهم السلام).

از عایشه چنین نقل شده است:

روز مباهله پیامبر اسلام چهار تن همراهان خود را زیر عباى مشکى‏وارد کرد و این آیه
را خواند: «انما یریدالله لیذهب عنکم‏الرجس اهل‏البیت و یطهرکم تطهیرا».

زمخشرى مى‏گوید: سرگذشت‏مباهله و مفاد آیه آن قویترین دلیل بر فضلیت اهل کساست.